به گزارش خبرگزاری فارس از خوزستان، کنفرانس ملی رودخانه کارون به عنوان نخستین کنفرانس علمی این رودخانه دارای ویژگی‌های بارزی است که آن را به عنوان یک کنفرانس شاخص کرده، نشست‌های خبری و سمینارهای علمی ماهانه قبل از برگزاری کنفرانس بازتاب‌هایی در صدا و سیما، خبرگزاری‌ها، روزنامه‌های استانی و کشوری و پایگاه های خبری داشته است.

بر همین اساس، خروجی‌های علمی پیش نشست‌های کنفرانس این است که انتقال آب کارون غیر علمی است و از قوانین سازمان‌های بین المللی مانند یونسکو پیروی نمی‌کند و تبعات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی بسیاری دارد.

با توجه به نظر متخصصان از جمله معاون دفتر ارزیابی زیست محیطی سازمان محیط زیست، هیچ تجربه موفقی در انتقال آب وجود نداشته زیرا مشکلات زیست محیطی انتقال آب نه تنها مبدا یعنی رودخانه کارون بلکه مقصد یعنی رودخانه زاینده رود را هم دچار مشکل می‌کند.

در همین راستا نشستی با سید حسین فاضلی مدیر کمیته برگزاری کنفرانس ملی رودخانه کارون داشته‌ایم که طی آن به کم و کیف رویه در پیش گرفته وزارت نیرو برای انتقال آب از رودخانه کارون پرداخته شده است، ماحصل این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید.

*فارس: از واقعیت‌های انتقال آب کارون برایمان بگویید.

*فاضلی: مقوله انتقال آب به عنوان تجربه ناموفق، یک حقیقت غیرقابل انکار است که سال‌ها است در ذهن مردم خوزستان به صورت یک کابوس تلخ شکل گرفته و زندگی مردم خوزستان را به مخاطره  غیر قابل برگشت انداخته است، مقوله‌ای که طبق قوانین یونسکو مردود است و به‌ غیر از تبعات خطرناک زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی، ارمغان دیگری برای مردم خوزستان نداشته است.

*فارس: چرا با وجود اینکه انتقال آب، غیر علمی است و از قوانین سازمان‌های بین المللی مانند یونسکو پیروی نمی‌کند و تبعات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی دارد، بازهم در حال انجام است؟

*فاضلی: پاسخ صریح و شفاف به این سئوال می‌تواند بیان کننده سیاست‌های تلخ وزارت نیرو در برابر مردم استان خوزستان باشد.

*فارس: یعنی وزارت نیرو، سیاست کتمانی در پیش گرفته است؟

*فاضلی: بررسی عملکرد وزارت نیرو در برابر مردم خوزستان ما را به نکات مهمی می‌رساند، به عنوان نمونه، نخستین نتیجه قابل تامل این است که مقوله انتقال آب باید فراملیتی باشند و از دخالت دادن مسائل سیاسی جلوگیری شود، ولی بعضی از نمایندگان خوزستان اعتقاد دارند که وزارت نیرو دارای نگرشی منطقه‌ای و غیر ملی به مقوله انتقال آب هستند یعنی اینکه قضاوت و تصمیم گیری در امور مدیریت آب کشور بر اساس منافع و مصالح ملی نیست.

*فارس: از جمله دیگر نتایج این رویه برای خوزستان چه می‌تواند باشد؟

*فاضلی: دومین نکته قابل توجه در مقوله انتقال آب این است که انتقال آب در صورتی قابل قبول است که حوزه تامین کننده آب (کارون) نباید مشکل آب داشته باشد در حالیکه در عمل وزارت نیرو مبنای مشکل کمبود آب حوزه کارون را رها کرده و مبنا را بر تامین حوزه غیر از کارون (یعنی حوزه مقصد) قرار داده است، سومین نکته قابل ذکر این است که در صورتی انتقال آب قابل قبول است که حوزه مقصد نهایت صرفه جویی و بهره برداری را در آب کرده و تمام راه‌های جبران کسری آب را در حوضه‌های خود اعمال کرده ولی متاسفانه الگوی کشت حوزه مقصد مورد غفلت وزارت نیرو قرار گرفته است.

*فارس: دیگر زیان‌هایی که در این زمینه به خوزستان وارد می‌شود؟

فاضلی: چهارمین نکته قابل بیان این است که در طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای باید همه مسائل و نکات علمی، فنی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در حوضه‌های مبداء، مقصد و در حد فاصل آنها رعایت شده باشد، به عنوان مثال با وجود اینکه انتقال آب با چالش‌های زیست محیطی اتفاق افتاده، در توقف روند انتقال آب تاثیری نگذاشته است.

*فارس: علت این همه اصرار از سوی وزارت نیرو برای انتقال آب کارون چیست؟

*فاضلی: امروزه عدم صداقت از ویژگی‌های وزارت نیرو است که بعضی از نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی به آن اعتقاد دارند و آن را اعلام کرده‌اند، عدم صداقتی که هم در روند وجود انتقال آب حاکم است و هم در مقدار انتقال.

*فارس: آیا می‌توان گفت این وضعیت حیات خوزستان را به نابودی می‌کشاند؟

فاضلی: اگرچه نماینده وزارت نیرو در خوزستان هم با عملکردی به نام «ممنوعیت کاشت» همگام با وزارت نیرو زندگی مردم و کشاورزی استان خوزستان را به مخاطره انداخته، این مظلومیت استانی که ارمغان نگرش و عملکرد وزارت نیرو است در طولانی مدت حیات منابع آبی و مردم خوزستان را به پای نابودی می‌کشاند.

*فارس: در این میان پس بهانه‌های واهی انتقال آب صرفا جهت آب شرب چیست؟!

*فاضلی: انتقال آب به بهانه آب شرب اهرمی است که برای انتقال آب برای مقاصد مختلف از طرف وزارت نیرو اعلام شده است، اگرچه بعضی از نمایندگان خوزستان در مجلس شورای اسلامی اعتقاد دارند که اصفهان به آب شرب نیز نیاز ندارد و یا حتی در بازدید خردادماه جاری نمایندگان مجلس استان‌های خوزستان و چهارمحال و بختیاری مشهود شد که انتقال آب بیش از حد تعیین شده است، این مورد اخیر از دیگر نشانه‌های عدم صداقت وزارت نیرو در برابر مردم استان خوزستان است.

*فارس: پس می‌توان گفت هیچ تجربه موفقی در انتقال آب وجود نداشته است؟!

*فاضلی: بله، با توجه به نظر معاون دفتر ارزیابی زیست محیطی سازمان محیط زیست، هیچ تجربه موفقی در انتقال آب وجود نداشته است و مشکلات زیست محیطی انتقال آب حوزه مبدا(کارون) را دچار مشکل می‌کند، ولی این مقوله به عنوان سیاست غیر قابل انکار وزارت نیرو در حال پیگیری و انجام است، این سیاست در حالی در حال انجام است که تبعات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی زندگی مردم خوزستان را به مخاطره انداخته و استان را به سمت ناپایداری زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی پیش می‌برد.

*فارس: قانون یونسکو در این زمینه چه نظری را ارائه می‌دهد؟

*فاضلی: به عنوان نمونه بارز و قابل لمس در تبعات زیست محیطی ـ اقتصادی مقوله انتقال آب، این قانون یونسکو وجود دارد که حوضه‌های مقصد و مبداء باید برنامه جامعی را تدوین و اجراء کنند تا حوضه‌های اصلی آبخیز تقویت شده و از انتفاع خارج نشوند ولی بررسی حوزه‌های آبخیز نشان داده که در معرض خطر نابودی قرار دارند.

*فارس: انتقال آب آن هم به این شیوه‌ای که در پیش گرفته شده تا چه میزان بر کمیت و کیفیت وضعیت آب تاثیرگذار خواهد بود؟

*فاضلی: از مهمترین نکات غیرقابل انکار، تاثیر مقدار و کمیت آب بر کیفیت آب است یعنی اینکه هرچه مقدار آب کمتر می‌شود باعث کاهش کیفیت آن خواهد شد، حال با توجه اینکه عدم رعایت این نکته باعث ایجاد خروجی با عنوان تبعات زیست محیطی می‌شود، وجود این تبعات زیست محیطی را در استان خوزستان به طور مبرم حس می‌کنیم، تبعاتی که زندگی مردم خوزستان را به مخاطره انداخته است.

*فارس: چرا با وجود این همه تبعات زیست محیطی برای خوزستان، سیاست غیر علمی و با نگرشی غیر ملی در عملکرد وزارت نیرو در برابر مردم خوزستان حاکم است؟ 

*فاضلی: ابهامات مقوله انتقال آب غیر قابل انکار است و نیاز به قاطعیت اجرایی علاج بخش دارد، نیاز است تا این ابهامات به طور شفاف و صریح، در حضور دانشگاهیان، پژوهشگران، رسانه‌ها و مردم بررسی و راهکارهای کارشناسانه و مورد تایید در نظر گرفته شود، اگرچه، حتی پرداخت خسارت به مردم زیان دیده از این ابهامات غیر کارشناسانه، توجیهی برای عملکرد وزارت نیرو نیست و آرامش حقیقی را به آنها بر نمی‌گرداند.

وزارت نیرو که به اعتقاد بعضی از نمایندگان مردم خوزستان در مجلس شورای اسلامی دارای عدم صداقت است، دارای چنین ارمغانی به نام تبعات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی است که هر روز بیش از پیش زندگی مردم خوزستان به عنوان بخشی از بالاترین سرمایه ملی کشور را به مخاطره می‌اندازد، اگرچه این وزارت به جای حل تبعات عملکرد خود به دنبال توجیه صحیح بودن آنها است.

*فارس: در پایان… چاره چیست؟!

*فاضلی: آنچه امروز به عنوان ارمغان برای استان خوزستان شاهد آن هستیم عدم مدیریت منابع آبی از طرف وزارت نیرو است که به دلیل عدم اراده در حل معضلات، زندگی مردم، محیط زیست و کل مجموعه استان را به مخاطره انداخته است، با این وجود، احترام به خواسته مردم خوزستان در تغییر نگرش غیرکارشناسی، غیر علمی، غیر ملی و غیر قابل قبول وزارت نیرو حداقل تقاضا است که باید محقق شود تا حفظ زندگی مردم و حیات منابع آبی استان خوزستان را تضمین کند.