این در حالیست که چند سال پیش طرح ساماندهی محوطه تاریخی تاق بستان اجرا شد و تغییراتی برای اینکه بتوان این اثر فاخر را با شاخص های یونسکو همنوا کرد در دستور کار قرار گرفت اما هنوز بخش بزرگی از فعالیت ها از جمله انتقال دنده کبابی های مجاور این اثر و نیز معارضین شخصی در عرصه های تاق بستان، مراد حاصل و شکارگاه و ساخت هتل و… انجام نشده است.
علی فعله گری روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، البته از قرار گرفتن این اثر همراه با ۶ اثر تاریخی آنوبانی، معبد آناهیتا، چارقابی، غار قوری قلعه، طاق خسرو و تکیه معاون الملک در فهرست ثبت موقت یونسکو برای ثبت جهانی خبر داد و در عین حال خواستار همراهی مسوولان استان برای این رخداد مهم شد.
وی افزود: باید برنامه ریزی ها را طوری انجام دهیم که گردشگران خارجی را که ارز وارد کشور و استان می کنند، جذب کنیم زیرا گردشگران داخلی از آنجا که موجب تحرک اقتصادی و منطقه ای نمی شوند، واقعی نیستند.
به گفته این مسوول، ظرفیت های تاریخی و آثار و طبیعت استان کرمانشاه آنقدر جذابیت دارد که بر روی جذب جهانگردهای خارجی متمرکز شویم و خوشبختانه در برنامه ششم توسعه نیز، دولت سهم بسیار خوبی برای جذب توریست های خارجی قائل شده است و ما این مهم را در صورت ثبت جهانی دومین اثر می توانیم به نتیجه برسانیم.
فعله گری از مسوولان خواست تا به تشخیص اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری احترام بگذارند و در جاهایی که محدوده آثار تاریخی است اگر این اداره کل نظرش بر عدم ایجاد سازه های عمرانی است از اجرای این طرح ها بپرهیزند و طوری نباشد که با فشار آوردن روی میراث فرهنگی ساخت و ساز را انجام دهند.

** یادآوری یک چالش

ایرنا در دوم آذر سال گذشته گزارشی با عنوان ‘راه ناهموار تاق بستان تا جهانی شدن’ را تهیه کرد که مروری بر موانع بر سر راه ثبت جهانی این اثر فاخر بود.
در آن گزارش و در حالیکه مشاور طرح ساماندهی محوطه تاریخی گفته بود که تنها ۲۰ درصد از زمین های اطراف محوطه تاریخی تاق بستان در اختیار دولت است و باقی زمین ها در تملک اشخاص قرار دارد اما معاون عمرانی استانداری تاکید کرد که اعطای هرگونه مجوزی در این محدوده باید با هماهنگی این معاونت باشد و طرح ها باید دارای توجیه باشند.
علی صرافت مشاور طرح ساماندهی تاق بستان گفت: در سال ۵۹ با آغاز جنگ تحمیلی با هجوم آوارگان به این منطقه که آن زمان زمین های کشاورزی تلقی می شدند، تصرفاتی در زمین های این محدوده بعمل آمده که اکنون مشکل ‘معارضین’ را ایجاد کرده اند لذا لازم است این متصرفات به عرصه ابتدایی تاق بستان که در سال ۵۴ خورشیدی وجود داشته، افزوده شود.
‘مجتبی نیک کردار’ معاون عمرانی استانداری هم از اینکه در این محدوده مجوز ساخت در تعداد طبقات زیاد به شهروندان داده نمی شود، انتقاد کرد و گفت: احترام و اعتقاد به فرهنگ و تاریخ نباید به قیمت ایجاد مشکل برای زندگان تمام شود.
وی گفت: باید مبنا در عرصه ها براساس عرصه سال ۱۳۵۴ باشد و اینکه امروز عرصه های جدیدی برای این محدوده تعریف کنیم و زندگی مردم مختل شود، قابل پذیرش نیست.
وی تاکید کرد که هر طرحی در محدوده تاق بستان به مصوبه شورای برنامه ریزی توسعه نیاز دارد تا وجاهت قانونی داشته باشد.
نیک کردار در عین حال وعده داد که هم او و هم معاون برنامه ریزی استانداری بر اجرای طرح ساماندهی تاق بستان مصمم هستند و دلسوزانه آن را پیگیری می کنند و از میراث فرهنگی در این راستا حمایت خواهند کرد.

** سهمیه ۲۰۱۵ ایران برای ثبت جهانی، طاق بستان بود که نشد!

قانون حفظ آثار تاریخی کشور در سال ۱۳۰۹ خورشیدی به تصویب رسیده و از آن زمان تاکنون بخصوص از سال ۵۳ به بعد، دولت ایران چندین منشور و کنوانسیون جهانی در ارتباط با آثار تاریخی و میراث فرهنگی را امضا کرده است.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمانشاه، براساس قوانین ثبت جهانی آثار تاریخی، هر کشور در سال فقط می تواند یک اثر برای ثبت جهانی به یونسکو معرفی کند که در سال ۲۰۱۵ از ایران طاق بستان معرفی شده بود.
ظاهرا خوزستانی ها از کرمانشاه پیشی گرفته اند و اینک به جای نام تاق بستان در محافل جهانی و یونسکو، نام شوش مطرح شده است.
البته برخی بر این باورند که ساخت و سازهای اخیر در حریم محوطه تاریخی بیستون که ثبت جهانی می باشد، یونسکو را در اعطای نشان ثبت جهانی به دومین اثر کرمانشاه با تردیدهایی جدی مواجه کرده که لازم است مسوولان استان در این خصوص هم گوش به زنگ باشند.

** معرفی مختصری از تاق بستان

طاق بستان در زبان کردی تاق وه سان گفته می شود، «تاق» همان طاق، «وه» به معنی از و «سان» به معنی سنگ می باشد و به این ترتیب «تاق وه سان» طاق سنگی معنی می دهد.
این مجموعه در قرن سوم میلادی توسط شاهان ساسانی ساخته شده و در شمال شهر کرمانشاه واقع شده است.
شاهان ساسانی نخست نواحی اطراف تخت جمشید را برای تراشیدن تندیس های خود برگزیدند، اما از زمان اردشیر دوم و شاهان پس از او، طاق بستان را انتخاب کردند که در بین راه جادهٔ ابریشم قرار داشت و دارای طبیعتی سرسبز و پرآب بود.
استان کرمانشاه دارای بیش از چهار هزار اثر تاریخی شناسایی شده که حدود دو هزار و ۲۰۰ اثر آن ثبت ملی شده و یک اثر ثبت جهانی نیز کتیبه بیستون می باشد.
یحیی معماری خبرنگار ایرنا