ک متخصص اورتوپد با تشریح روند تاثیرگذاری پوکی استخوان بر سلامت فرد گفت: بیشترین خطر شکستگی در بیماری پوکی استخوان؛ متوجه ران‌ها، لگن، مهره‌ها و ساعد است.محمد فكور در گفت​وگو با خبرنگار ایسنای خوزستان، اظهار كرد: استئوپروز شايع​ترين بيماري متابوليك استخواني و يك بيماري همه​گير در جمعيت است. اين بيماري يك عامل خطرساز مهم است و موجب تحميل هزينه​هاي اضافي به جامعه مي​شود.

اين متخصص اورتوپد افزود: پوكي استخوان با كاهش توده استخواني و به هم خودرن تشكيلات ساختماني بافت استخوان مشخص مي​شود.وي ادامه داد: بيشترين خطر شكستگي در پوكي استخوان متوجه ران​ها، لگن،مهره‌ها و ساعد است. شكستگي​هاي ران و نيز فقرات مي​تواند با ايجاد درد، محدوديت فيزيكي و اجبار به تغييراتي در شيوه زندگي، مشكلات رواني عمده​اي برای فرد در پي داشته باشد.فكور عنوان كرد: فرايند تخريب استخواني و تشكيل استخوان جديد به جاي آن كه سلامت سيستم اسكلتي را حفظ كند، نوعي مكانيسم حفاظتي و پيشگيري‌كننده مداوم است كه در جريان آن استخوان قديمي، تخريب و به جاي آن استخوان جديد ساخته مي​شود.

 

پوكي استخوان، بیماری بی سرو صدا

 

تغذيه نقش مهمي در بروز یا پیشگیری از پوكي استخوان دارد. در واقع افرادي كه كلسيم كافي در رژيم غذايي آنها وجود ندارد و يا ويتامين دي كافي دريافت نمي​كنند، در معرض ابتلا به این بیماری هستند.یک متخصص تغذیه در این زمینه به خبرنگار ایسنای خوزستان گفت: کلسیم و ویتامین دی مهم‌ترین منابع مورد نیاز در پیشگیری از بیماری پوکی استخوان هستند.مجيد کاراندیش اظهار كرد: بيماري پوكي استخوان يكي از قاتلان خاموش محسوب مي​شود زیرا علامت مشخصي ندارد و معمولا تا زمانی كه عارضه جدي مانند شكستگي استخوان رخ ندهد، ممكن است فرد بیمار اصلا اطلاعي از بيماري خود نداشته باشد.اين متخصص تغذيه با اشاره به علل پوكي استخوان عنوان كرد: مهم​ترين علل پوكي استخوان، كمبود جذب كلسيم و ويتامين دي است. اگر در سال‌های كودكي و نوجواني كه مهم​ترين زمان استخوان​سازي است؛ به دليل رژيم غذايي نامناسب، كلسيم و ويتامين دي كافي به بدن نرسد، ابتلا به پوكي استخوان را در پی خواهد شد.كارانديش افزود: مصرف زياد منابع غذایی حيواني مانند گوشت يا مصرف زياد قهوه و نوشيدني​هاي الکلی موجب افزايش دفع كلسيم از طريق ادرار و در نهايت پوكي استخوان مي​شود.اين متخصص تغذيه با اشاره به تقسيم​بندي مواد غدايي گفت: مواد غذايي به گروه​هاي مختلف نان و غلات، سبزي​ها، ميوه​ها، شير و لبنيات، گوشت و تخم​مرغ و گروه روغن​ها و چربي​ها تقسيم مي​شود. بنا بر این تقسیم‌بندی بايد انرژي و مواد غذايي مورد نياز را به ميزان كافي، متعادل و متنوع از گروه​هاي مختلف به بدن رساند.

 

وي بيان كرد: با مصرف سبزي​ها مي​توان مقدار مورد نياز ويتامين​ها، املاح معدني و فيبرهاي گياهي را دريافت كرد. يكي از گروه​هاي مهم در جلوگيري از پوكي استخوان، گروه غذايي شير و لبنيات است که به دليل دارا بودن غني​ترين منبع غذايي كلسيم نقش عمده‌ای در پیشگیری از پوکی استخوان دارد ولی متاسفانه به دلايل مختلف، مصرف این گروه غذایی در كشور ما كافي نيست، به ویژه در سال‌هایی كه فرايند استخوان​سازي در حال انجام و استخوان‌ها در حال شكل​گيري است.

 

كارانديش افزود: يك فرد بزرگسال با وضعيت و وزن متعادل، روزانه به یک هزار ميلي‌گرم كلسيم نياز دارد. قابل تذكر است كه در صورت كم شدن مصرف كلسيم، نمي​توان ميزان كافي آن را از طريق ساير گروه​هاي غذايي دريافت كرد كه در اين صورت ممكن است فرد مجبور شود براي دريافت ميزان كافي كلسيم مقدار زيادي غذا بخورد و چاق شود كه چاقي، خود يك بيماري محسوب مي‌شود.

 

وي با اشاره به متنوع بودن گروه گوشت​ها اضافه كرد: گروه گوشت​ها شامل گوشت قرمز و گوشت سفيد مانند مرغ و ماهي، تخم​مرغ، پنير و حبوبات است؛ بدین ترتیب لازم نيست براي دريافت كافي پروتئين صرفا مقدار زيادی گوشت قرمز مصرف شود.

 

اين متخصص تغذيه با اشاره به اهمیت ويتامين دي در پیشگیری از پوكي استخوان بيان كرد: مهم​ترين راه جذب ويتامين دي، قرار گرفتن پوست در برابر نور خورشيد است. قرار داشتن پيش​سازهاي ويتامين دي در پوست موجب مي​شود اين ويتامين به طور فعال درآمده و فرايند جذب كلسيم را افزايش دهد اما متاسفانه در استان خوزستان به دليل گرماي بسيار زياد، معمولا افراد از مقابل نور خورشيد قرار گرفتن پرهيز مي​كنند.

 

وي افزود: ويتامين دي در زرده تخم​مرغ و مواد غذايي حيواني مانند گوشت​ها وجود دارد ولی بیشتر از این که در مواد غذایی در نور خورشید وجود دارد.

 

كارانديش با اشاره به مكمل​هاي غذايي عنوان كرد: مكمل​هاي غذايي معمولا به صورت تك، وجود دارند. لازم است مصرف مکمل‌ها حتما با تجويز پزشك متخصص تغذيه باشد و در غير اين صورت مي​تواند عوارضي را براي فرد به دنبال داشته باشد.

 

نقش ورزش در پيشگيري از پوكي استخوان

 

به گزارش خبرنگار ایسنای خوزستان؛ تحرك بدني و ورزش موجب استحكام استخوان​ها در هر سني مي​شود و عدم تحرك و استراحت زياد نیز تحليل استخوان​ها و پوكي آن را در پی خواهد داشت.

 

در واقع استخوان، یک بافت زنده است. در بافت استخوانی سلول‌هایی وجود دارند که مداوم استخوان نو می‌سازند، در کنار آن سلول‌هایی هم هستند که استخوان را جذب می‌کنند. فعالیت همزمان این دو دسته سلول موجب می‌شود که بافت استخوان به طور مرتب نو شود . انجام ورزش‌های بدنی مستمر موجب می‌شود که استخوان‌ها همیشه در معرض نیروهای وارد از جاذبه زمین و عضلات متصل به آنها قرار گیرد. این نیروها سلول‌های استخوان را به نحوی تحریک می‌کنند تا در مجموع استخوان بیشتری ساخته شده و تراکم بافت استخوانی بیشتر شود.

 

عضو هیات علمی دانشکده تربیت بدنی شهید چمران اهواز در این زمینه به خبرنگار ایسنا گفت: در صورت تمایل به داشتن استخوان‌هایی قوی، باید از آنها استفاده کرد.

 

دكتر مسعود نیکبخت اظهار كرد: فشارهاي وارد شده به استخوان ناشي از ورزش​هاي ايزومتريك و پويا موجب افزايش ميزان جذب كلسيم در استخوان​ها و سخت​تر و مستحكم​تر شدن آنها مي​شود.

 

اين مدرس دانشگاه افزود: بهترين نوع ورزش براي تحريك رشد استخوان، فعاليتي است كه بر تمام استخوان‌های بدن اثرگذار باشد. تمامي استخوان​ها به هر فشاري كه به آن وارد مي​شود واكنش نشان مي‌دهند. در واقع هنگامي كه استخوان احساس فشار كند يا از يك فعاليت برانگيخته شود، تمايل بيشتري به محكم​تر شدن پيدا مي​كند و بدن را مجبور به ساختن استخوان​هاي بيشتري مي​كند.

 

وي با اشاره به ورزش​هايي که در پيشگيري از پوكي استخوان موثرند، گفت: ورزش​هايي كه در آنها عضلات بزرگ بدن درگير مي​شوند مانند پياده​روي، دويدن، ژيمناستيك و نيز ورزش​هاي تيمي و راکتی تاثير زيادي در پيشگيري از پوكي استخوان دارند در حالي كه ورزش​هايي مانند شنا، دوچرخه​سواري و قايق​راني كه در آنها نيروي وزني زيادي به استخوان​ها وارد نمي​شود، تاثير زيادي در افزايش تراكم استخوان​ها نخواهد داشت.

 

نيكبخت ادامه داد: ورزش​هاي ايستاده موجب مي​شوند تا نيروي وزن بدن، استخوان​هاي ستون مهره، لگن و اندام‌های تحتاني تحت تاثير قرار گیرند. استخوان در قسمت​هايي كه به آن نيروي بيشتري وارد مي​شود قوي​تر خواهد شد و اگر نيرو يا كششي به آن وارد نشود به تدريج تراكم خود را از دست مي​دهد، به همين علت كساني كه به علت بيماري مزمن، مدت زيادي در بستر استراحت مي​كنند و يا كساني كه در فضا مدت زيادي در حالت بي​وزني قرار مي​گيرند، دچار بيماري پوكي استخوان مي​شوند.

 

وي با اشاره به افرادی که بيشتر در معرض پوكي استخوان قرار دارند، عنوان کرد: توقف ترشح هورمون‌هاي زنانه يا استروژن كه نقش مهمي در استحكام استخوان​ها ايفا مي​كند، موجب می‌شود عارضه پوكي استخوان شيوع زيادي در خانم​ها پس از يائسگي داشته باشد.

 

به گزارش خبرنگار ایسنای خوزستان؛ با داشتن يك برنامه غذايي درست شامل رژيم غذايي مناسب و ورزش كافي در سنين كودكي و نوجواني مي​توان از ابتلا به پوكي استخوان جلوگيري كرد. همان‌طور كه براي موارد مختلف در زندگي خود برنامه​ريزي مي​كنيم، بايد براي سالم بودن در بزرگسالي و به ویژه در امان بودن از بیماری پوکی استخوان از سال‌های كودكي و نوجواني كه استخوان​ها در حال شكل​گيري هستند، برنامه​ريزي شود.

 

بهترین زمان برای تقویت استخوان‌های بدن ۱۰ تا ۲۰ سالگی است. استخوان‌ها در این سال‌ها قوی‌تر می‌شوند ولی در سال‌های بعد از سی سالگی تراکم استخوان‌های بدن شروع به کاهش می‌کند.

 

حفظ تراکم استخوان برای زنان اهمیت بیشتری نسبت به مردان دارد زیرا تراکم استخوان‌های آنها نسبت به مردان در سن پایین‌تری آغاز به کاهش می‌کند.

 

بر اساس آمار اعلام شده مرکز پژوهش‌های پوکی استخوان در کشور، در سال ۸۰ بالای ۱۵.۵ درصد افراد به پوکی استخوان دچار بوده‌اند که این رقم در سال ۹۰ با رشد ۲.۲ برابری از ۱۵.۵ به ۳۴ درصد افزایش یافته است.

 

در سال ۹۱ میزان شکستگی‌های استخوان لگن خاصره در ایران ۵۱ هزار مورد بوده و حدود ۵۰ درصد جمعیت مورد آسیب، تا آخر عمر زمین گیر شدند.

 

گزارش از: زینب سلمان​زاده، خبرنگار ایسنای خوزستان

 

اشتراک این خبر در :